PORTRET 12 – LESBOS – KAMP MORIA – JULI 2016
Hij is de enige die zelf op ons afstapt als hij de fotocamera ziet. “Ik ben hier nu drie dagen en heb hulp nodig.” We leggen uit dat we dat helaas niet kunnen bieden, maar wel een luisterend oor. Dat wil hij graag. We strijken neer op de vangrail van de weg langs kamp Moria en hij begint te praten. Zacht en met formele woorden, maar zo snel als een opgejaagd dier.
Hij komt uit Nigeria waar al jaren bloedig gevechten zijn over de opbrengst van de olieproductie. Hij blijkt op zijn elfde te zijn gerekruteerd door de activistische beweging van generaal Dokubo-Asari en toont rechte strepen op zijn borst. De littekens werden aangebracht om hem te markeren als lid. “Ik was veel te jong om te beseffen waar ik lid van werd en ze controleerden me volledig. We deden echt verschrikkelijke dingen!”
“Op een dag moest ik een vrouw en een hele oude man ontvoeren. De vrouw sprak mij aan in de taal van mijn eigen stam en zei: ‘Mijn zoon, wat jij doet is niet goed.’ Ze had mijn moeder kunnen zijn… Er brak iets in me. Ik wist dat ze gelijk had, maar je wordt vermoord als je eruit stapt.” Toch motiveerden haar woorden hem om op zijn 23-ste uit de beweging te stappen. Om te overleven moest hij zijn land zo snel mogelijk verlaten. Ongemerkt wegkomen was een hele toer, maar het lukte. Via Niger ging hij naar Libië waar hij maanden verbleef.
Het beetje geld dat hij bij zich had, probeerde hij aan te vullen met vage baantjes maar dat lukte slecht. Op een dag trof hij een ‘goede’ man. “Die bood me eten en schoenen aan en ik mocht bellen. Ik belde naar de mobiel van mijn broertje om te laten weten dat ik veilig het land uit was gekomen. Die vertelde me echter dat de terroristen waren gekomen en mijn moeder hebben vermoord vanwege mijn vlucht.” De laatste zin kan hij nauwelijks afmaken, hij barst in snikken uit…
Ruim tien minuten zitten we zwijgend naast elkaar op de vangrail, terwijl tranen over zijn wangen biggelen. Hij droogt ze af met een oude sok die hij uit zijn broekzak vist. Een paar Afrikaanse vluchtelingen lopen langs. Ze kloppen hem bemoedigend op de schouder of schudden zijn hand.
Na een tijdje kalmeert hij en vertelt verder hoe hij vanuit Libië naar Turkije ging, waar hij werd opgepakt. “Ik vond het prima! Dan kon ik eindelijk mijn verhaal vertellen. De Turkse politie had echter niet zo’n interesse. Ze gaven me een papier waarop stond dat ik binnen 30 dagen het land moest verlaten. Dus dat heb ik gedaan.”
“Ik had geen geld, maar mocht toch mee op een bootje naar Lesbos omdat ik ervaring heb met varen.” Sinds de deal die Europa met Turkije maakte, zouden er eigenlijk geen boten met vluchtelingen meer aankomen, maar hij arriveerde pas drie dagen geleden op Lesbos. In de praktijk komen er toch nog een paar bootjes per week binnen. “We zaten met circa 20 mensen in de boot en de motor was erg beroerd. Hij is vier keer afgeslagen, iedere keer kreeg ik hem toch weer aan de praat. De vijfde keer lukte dat niet meer en dobberden we rond. We zijn uiteindelijk door de Griekse kustwacht opgehaald.”
Gevraagd naar de omstandigheden van Kamp Moria antwoordt hij weer in zeer formele bewoordingen: “De accommodatie waar ik nu verblijf is niet comfortabel. We liggen ‘s nachts met zijn twaalven op een rijtje op een stukje doek en kunnen onze benen niet strekken zonder de ander te raken. Er zijn geen matrassen en de muggen storen ons. De toiletfaciliteiten zijn slecht.” Maar het hindert hem allemaal niet echt. “Ik wil vooral graag biechten. Ik heb de afgelopen dagen gevraagd of ik naar een kerk mag of dat er een priester hier naartoe kan komen. Ik wil de zonden die ik begaan heb als terrorist opbiechten en hoop dat hij voor me wil bidden.” Voorlopig heeft nog niemand zijn verzoek gehonoreerd.
Wil je meer weten over de omstandigheden in Lesbos? Lees dan:
Lesbos, hard op weg om het Nauru van Europa te worden
Lesbos: Na de vluchtelingenstroom
Lees ook:
Portret 10 – Lesbos – Juli 2016: ‘Zie je die lichten? Daar moet je naartoe’
Portret 11 – Lesbos – Juli 2016: ‘Ons leven hier bestaat uit wachten’
Portret 13 – Lesbos – Juli 2016: ‘Grieken voelen zich in de steek gelaten’
Portret 14 – Lesbos – Juli 2016: Griekse gastvrijheid komt duur te staan
Portret 15 – Lesbos – Juli 2016: ‘Mama, ik wou dat het weer 2014 was…’
Portret 16 – Lesbos – Juli 2016: ‘We renden achter de feiten aan’
Portret 17 – Lesbos – Juli 2016: ‘Ik wil geen mensen vermoorden’
Portret 18 – Lesbos – Juli 2016: ‘Nog even en we vluchten zelf ook’
Portret 19 – Lesbos – Juli 2016: ‘Dit is mijn pad’
Portret 20 – Lesbos – Juli 2016: Een voorbeeld van hoe het ook kan
Portret 21 – Lesbos – Juli 2016: ‘Je moet zelf wat van het leven maken’
Portret 22 – Lesbos – Juli 2016: ‘Weggaan is echt niet leuk’
Vluchtelingen in Europa 